Δείτε και ενημερωθείτε για τα ινομυώματα, την διάγνωση τους καθώς και τους τρόπους θεραπείας τους σε μια σύντομη συνέντευξη του κ. Εμμανουήλ Θεοδωρόπουλου
Εμβολισμός Ινομυωμάτων
Χιλιάδες ασθενείς έχουν αναδείξει τον εμβολισμό ως μια πολύ καλή μέθοδο αντιμετώπισης των ινομυωμάτων, εναλλακτική του Χειρουργείου.
Ιστορία του Εμβολισμού των ινομυωμάτων
Το 1974 στο Παρίσι, ο Γάλλος Νευροακτινολόγος Jean-Jacques Merland έκανε τον πρώτο εμβολισμό μητριαίας αρτηρίας για ακατάσχετη αιμορραγία σε ασθενή με ινομυώματα μήτρας. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1995, ο Merland σε συνεργασία με το γυναικολόγο Jacques Ravina, δημοσίευσαν στο περιοδικό Lancet τα αποτελέσματα μιας πολυκεντρικής μελέτης για την ασφάλεια και επάρκεια του εμβολισμού των ινομυωμάτων ως μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδο, εναλλακτική της Χειρουργικής Επέμβασης.
Ένα χρόνο μετά, το 1996, οι McLucas και Goodwin ανακοίνωσαν παρόμοια μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες με ελπιδοφόρα αποτελέσματα. Από τότε, εκατοντάδες μελέτες με χιλιάδες ασθενείς έχουν αναδείξει τον εμβολισμό ως μια πολύ καλή μέθοδο αντιμετώπισης των ινομυωμάτων, εναλλακτική του Χειρουργείου.
Υλικά Εμβολισμού
Ο Επεμβατικός Ακτινολόγος που είναι ειδικά εκπαιδευμένος σε τέτοιες επεμβάσεις, χρησιμοποιεί υψηλής ευκρίνειας κάμερα ακτίνων Χ για να καθοδηγήσει καθετήρες μικρότερους από 2 χιλιοστά σε διάμετρο, μέσα στις μητριαίες αρτηρίες. Εκεί θα ελευθερώσει πολύ μικρά σωματίδια εμβολικού υλικού, τα οποία θα αποφράξουν τα μικρά αγγεία που τροφοδοτούν τα ινομυώματα, στερώντας τους την αιμάτωση και προκαλώντας τη σταδιακή συρρίκνωσή τους.
Διάφοροι τύποι εμβολικού υλικού χρησιμοποιούνται στον εμβολισμό των ινομυωμάτων. Λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, διαφέρουν όμως στη σύστασή τους:
- Πολυβινιλική Αλκοόλη, μικροσωματίδια από υλικό παρόμοιο του πλαστικού που μοιάζουν με κόκκους άμμου
- Gelfoam, υλικό ζελατινώδους σπόγγου
- Μικροσφαίρες από Πολυακριλαμίδη με ζελατινώδη επικάλυψη.
Βασικά Χαρακτηριστικά του Εμβολισμού των Ινομυωμάτων
- Αναισθησία: Τοπική και Ενδοφλέβια αναλγησία
- Παραμονή στο Νοσοκομείο: Ένα βράδυ
- Χρόνος ανάρρωσης: 1-2 εβδομάδες
- Συρρικνώνει τα ινομυώματα, ΔΕΝ τα εξαφανίζει
Κατάλληλο για γυναίκες που:
- Δεν θέλουν πλέον να τεκνοποιήσουν
- Θέλουν να αποφύγουν την αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή)
- Έχουν ινομυώματα που προκαλούν βαριές αιμορραγίες
- Έχουν ινομυώματα που προκαλούν πόνο ή πίεση στην ουροδόχο κύστη ή στο έντερο
Η γυναίκα δε χάνει αίμα όπως σε ένα χειρουργείο.
Δεν είναι όλα τα ινομυώματα κατάλληλα για εμβολισμό. Αυτό εξαρτάται από τη θέση τους στη μήτρα.
Ινομυώματα
Τα ινομυώματα που προβάλλουν στην κοιλότητα της μήτρας και τα υποβλεννογόνια, μπορεί να αφαιρεθούν πιο εύκολα με υστεροσκόπηση (με κάμερα που εισέρχεται στην κοιλότητα της μήτρας μέσα από τον κόλπο). Δεν προτιμούμε να τα εμβολίσουμε διότι υπάρχει η πιθανότητα λίγες εβδομάδες μετά τον εμβολισμό, να αποπέσουν στην κοιλότητα της μήτρας ή στον κόλπο προκαλώντας δυνατό πόνο και ενόχληση.
Τα μισχωτά ινομυώματα που ‘κρέμονται’ έξω από τη μήτρα, μετά τον εμβολισμό μπορεί να αποκολληθούν και να προκαλέσουν λοίμωξη, που μπορεί να οδηγήσει σε χειρουργικό καθαρισμό της πυέλου.
Αντενδείξεις του εμβολισμού
Ο εμβολισμός των ινομυωμάτων δεν εφαρμόζεται σε ενεργό φλεγμονή ή λοίμωξη στην πύελο της γυναίκας, σε σοβαρή αλλεργία στα ενδοφλέβια σκιαγραφικά, σε αρτηριοφλεβικές επικοινωνίες, σε μια αδιάγνωστη πυελική μάζα, σε διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος, σε νεφρική ανεπάρκεια, σε ιστορικό γυναικολογικής κακοήθειας ή σε προηγούμενη ακτινοβολία στην πύελο.
Κίνδυνοι και Επιπλοκές του Εμβολισμού των ινομυωμάτων
Ωοθηκική Ανεπάρκεια.
Παρόλα τα μέτρα που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια του εμβολισμού των ινομυωμάτων, κάποια μικροσωματίδια μπορεί να διαφύγουν και να αποφράξουν τις τροφοφόρες αρτηρίες των ωοθηκών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμία των ωοθηκών οι οποίες δεν μπορούν πλέον να παράγουν τις ωοθηκικές ορμόνες και η γυναίκα να περάσει προσωρινά ή μόνιμα στην περίοδο της εμμηνόπαυσης
01
Λοίμωξη- Φλεγμονή
Σπάνια αλλά δυνητικά σοβαρή κατάσταση. Οφείλεται στη νέκρωση των ινομυωμάτων και μπορεί να εμφανισθεί έως και λίγους μήνες μετά τον εμβολισμό.
Σοβαρή λοίμωξη της μήτρας μπορεί να οδηγήσει σε επείγουσα χειρουργική αφαίρεσή της. Σημεία σοβαρής λοίμωξης της μήτρας είναι ο δυνατός πόνος, η εφίδρωση και ο υψηλός πυρετός
02
Κολπικές εκκρίσεις
Μπορεί να εμφανισθούν μερικές εβδομάδες έως και λίγους μήνες μετά τον εμβολισμό. Είναι αποτέλεσμα της αποβολής νεκρωμένου ιστού του ινομυώματος διαμέσου της κοιλότητας της μήτρας. Μπορεί να έχει λευκό χρώμα και να συνυπάρχουν θρόμβοι αίματος και χρονικά να συμπέσει με την έναρξη της περιόδου. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας αλλά πρέπει να αναφερθεί στο γιατρό.
03
Μετεμβολικό σύνδρομο
Συμπτώματα ήπιας γρίπης με χαμηλή δεκατική πυρετική κίνηση, που προκαλούνται από τη νέκρωση των ινομυωμάτων. Συνήθως εμφανίζονται την τέταρτη μέρα μετά τον εμβολισμό και διαρκούν για 1-2 εβδομάδες. Απλά αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα αρκούν για να μετριαστούν τα συμπτώματα.
04
Πνευμονική Εμβολή
Πάρα πολύ σπάνια κατάσταση όπου θρόμβοι εμφανίζονται στις αρτηρίες των πνευμόνων και χρειάζεται ειδική φαρμακευτική αγωγή
05
Αιμάτωμα στο μηρό
Συνήθως μια μικρή μελανιά στο σημείο εισαγωγής του καθετήρα στο μηρό που εξαφανίζεται μετά από 2 εβδομάδες
06
Είμαι κατάλληλη υποψήφια για Εμβολισμό Ινομυωμάτων;
Πριν τον εμβολισμό θα σας ζητηθεί να κάνετε Μαγνητική Τομογραφία Κάτω κοιλίας. Η Μαγνητική Τομογραφία χαρτογραφεί με μεγάλη ακρίβεια τον αριθμό, τη θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων μέσα στη μήτρα. Επίσης αποκλείει την ύπαρξη κακοήθειας ή άλλης παθολογίας στην περιοχή. Όλα αυτά βοηθούν για να αποφασίσουμε εάν η μέθοδος θα ωφελήσει τη γυναίκα ή κάποια άλλη θεραπεία μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα.
Προετοιμασία για τον εμβολισμό
- Θα πρέπει να διακόψετε αντιπηκτικά φάρμακα 5 μέρες πριν την επέμβαση. Επίσης θα πρέπει να διακόψετε, εάν παίρνετε, ασπιρίνη και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (όπως Nurofen, Brufen, Algofren κλπ)
- Θα πρέπει να ενημερώσετε τον επεμβατικό ακτινολόγο εάν έχετε αλλεργίες σε φάρμακα και ιδιαίτερα σε τοπικά αναισθητικά ή ιωδιούχα ενδοφλέβια σκιαγραφικά μέσα
- Εάν σας έχει τοποθετηθεί σπιράλ αντισύλληψης, αυτό θα πρέπει να αφαιρεθεί πριν την επέμβαση προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος λοιμώξεων.
- Τις τελευταίες 6 ώρες πριν τον εμβολισμό θα πρέπει να μην έχετε φάει ή πιεί οτιδήποτε. Αυτό γίνεται επειδή μπορεί κατά τη διάρκεια του εμβολισμού να σας χορηγηθούν φάρμακα ήπιας καταστολής εάν αισθανθείτε δυσφορία ή κούραση.
- Αν είστε Διαβητική, την ημέρα της εξέτασης και για τις επόμενες 4 ημέρες δε θα πάρετε το φάρμακο Μετφορμίνη (Gloucophage). Μπορείτε να πάρετε τα υπόλοιπα αντιδιαβητικά φάρμακα ή την Ινσουλίνη κανονικά.
Κατά τον Εμβολισμό
- Μία ένεση τοπικού αναισθητικού θα γίνει στο μηρό, προκειμένου να μουδιάσει η περιοχή. Στιγμιαία μπορεί να προκαλέσει τοπικό πόνο, αλλά αμέσως μετά η περιοχή μουδιάζει και δεν πονάει.
- Μία νοσηλεύτρια θα είναι κοντά σας καθ΄ όλη τη διάρκεια της επέμβασης. Θα μετράει κατά διαστήματα την πίεση, τον κορεσμό του Οξυγόνου και θα ρυθμίζει τη χορήγηση Οξυγόνου εάν χρειάζεται.
- Ο επεμβατικός Ακτινολόγος θα τοποθετήσει τον καθετήρα στην μηριαία αρτηρία του ποδιού μέσα από μια πολύ μικρή τομή 2 χιλιοστών. Στη συνέχεια θα εγχύσει την ειδική σκιαγραφική ουσία για να ‘χαρτογραφήσει’ τις αρτηρίες της πυέλου όπου θα καθοδηγήσει τον καθετήρα. Μπορεί να αισθανθείτε μια ‘ζεστή αίσθηση’ στην πύελο κατά τη διάρκεια της έγχυσης του σκιαγραφικού που όμως περνάει σε δευτερόλεπτα.
- Με τη βοήθεια της ακτινοσκόπησης (δηλαδή συνεχών ακτινογραφιών πολύ μικρής δόσης) θα καθοδηγήσει τον καθετήρα μέσα από το δίκτυο των αγγείων στις μητριαίες αρτηρίες και στους κλάδους τους που τροφοδοτούν τα ινομυώματα. Όταν η άκρη του καθετήρα τοποθετηθεί στην κατάλληλη θέση, ο επεμβατικός ακτινολόγος θα εγχύσει αργά τα μικροσκοπικά σφαιρίδια που θα αποφράξουν τις αρτηρίες που τροφοδοτούν τα ινομυώματα. Αποτέλεσμα της διακοπής της αιμάτωσης είναι η σταδιακή συρρίκνωση των ινομυωμάτων.
- Τόσο η Δεξιά όσο και η Αριστερή μητριαία αρτηρία εμβολίζονται με τα μικροσκοπικά σφαιρίδια, ακόμα και αν τα ινομυώματα εντοπίζονται στη μία μόνο πλευρά της μήτρας. Αυτό γίνεται για να μην τροφοδοτήσει η ‘μη εμβολισμένη’ αρτηρία τα ινομυώματα που βρίσκονται στην απέναντι πλευρά της μήτρας.
- Όταν κατά την έγχυση του σκιαγραφικού αναγνωριστεί ότι οι κλάδοι που τροφοδοτούν τα ινομυώματα έχουν ικανοποιητικά εμβολιστεί, ο καθετήρας απομακρύνεται από το σώμα και η περιοχή του μηρού πιέζεται για 5-10 λεπτά προκειμένου να αποφευχθεί αιμορραγία.
- Η όλη διαδικασία διαρκεί 1-2 ώρες.
Στην εικόνα βλέπουμε τον καθετήρα να έχει προωθηθεί βαθιά μέσα στη δεξιά μητριαία αρτηρία. Κατά την έγχυση του σκιαγραφικού, αναδεικνύονται όλα τα μικρά παθολογικά αγγεία που τροφοδοτούν τα ινομυώματα και που στη συνέχεια θα αποφραχθούν με μικροσωματίδια.
Στην εικόνα μετά τον εμβολισμό, τα μικρά αγγεία που τροφοδοτούσαν τα ινομυώματα έχουν αποφραχθεί και δεν σκιαγραφούνται πλέον. Σκιαγραφείται όμως το κεντρικό στέλεχος της δεξιάς μητριαίας αρτηρίας που επιτρέπει την αιμάτωση της μήτρας.
Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται και από την απεναντι πλευρά της μήτρας.
Στην εικόνα ο καθετήρας έχει προωθηθεί στην αριστερή μητριαία αρτηρία και σκιαγραφούνται τα μικρά παθολογικά αγγεία που τροφοδοτούν τα ινομυώματα.
Στην εικόνα μετά τον εμβολισμό, τα τροφοφόρα αγγεία των ινομυωμάτων έχουν αποφραχθεί και απεικονίζεται μόνο το κεντρικό στέλεχος της αριστερής μηριαίας αρτηρίας.
Μετά τον εμβολισμό
- Θα μεταφερθείτε στο θάλαμο νοσηλείας όπου κατά τακτά διαστήματα θα ελέγχεται η πίεση, οι παλμοί και ο κορεσμός του Οξυγόνου καθώς και η περιοχή της παρακέντησης.
- Θα χρειαστεί να μείνετε ξαπλωμένη τουλάχιστον για 4 ώρες προκειμένου να αποφευχθεί ένα πιθανό αιμάτωμα στην περιοχή του μηρού όπου μπήκε προηγουμένως ο καθετήρας του εμβολισμού.
- Θα σας χορηγηθούν ενδοφλέβια αναλγητικά καθώς μπορεί να εμφανίσετε από ήπιο έως δυνατό πόνο που μοιάζει με τον πόνο της περιόδου.
- Συνήθως η γυναίκα φεύγει από το Νοσοκομείο την επόμενη μέρα, εάν όμως ο πόνος παραμένει και χρειάζεται η συνέχιση της ενδοφλέβιας αναλγητικής αγωγής, μπορεί να παραμείνει για μία ακόμη μέρα.
- Με το εξιτήριο θα λάβετε και αναλγητικά χάπια για το σπίτι.
- Φεύγοντας θα κανονιστεί η επανεξέτασή σας σε 3 και 6 μήνες με Υπερηχογράφημα και Μαγνητική Τομογραφία
Ανάρρωση στο σπίτι
- Μπορεί να νοιώθετε κουρασμένη για τις επόμενες 2 εβδομάδες. Οι περισσότερες γυναίκες επιστρέφουν στην εργασία τους 1-2 εβδομάδες μετά τον εμβολισμό.
- Μην οδηγήσετε τις πρώτες 48 ώρες.
- Μπορεί να υπάρχει μικρή ευαισθησία στην περιοχή της παρακέντησης ή μικρή μελανιά που θα εξαφανισθεί μετά από μερικές εβδομάδες.
- Η παρουσία χαμηλού πυρετού (δέκατα) μετά τον εμβολισμό δεν είναι ανησυχητική. Οφείλεται στη σταδιακή νέκρωση των ινομυωμάτων.
- Συχνά μπορεί να υπάρχουν αιματηρές κολπικές εκκρίσεις για τις πρώτες δύο εβδομάδες ή και περισσότερο. Χρησιμοποιείστε σερβιέτες για τουλάχιστον 4 εβδομάδες και κάνετε καλή υγιεινή της περιοχής προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος των λοιμώξεων.
- Μπορείτε να επανέλθετε στις καθημερινές σας συνήθειες όποτε νοιώσετε έτοιμες. Δώστε ένα διάστημα 10 ημερών στον εαυτό σας για την πλήρη επαναφορά στην καθημερινότητά σας.
- Για τη σεξουαλική επαφή θα πρέπει να χρησιμοποιείται προφυλακτικό, τουλάχιστον για τις πρώτες 4 εβδομάδες.
Θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με το γιατρό σας εάν παρουσιαστούν κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Νοιώθετε πολύ άσχημα
- Έντονος κοιλιακός πόνος
- Υψηλός πυρετός και ιδρώτες
- Ευαισθησία στην πύελο
- Δύσοσμες και δυσάρεστες κολπικές εκκρίσεις